ATATÜRK DÖNEMİ GELİŞMELERİ

Ø  İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması

Ø  Misak-ı İktisadi (Ekonomi Andı) Kararları’nın alınması

Ø  Milletvekili seçme ve seçilme hakkı için vergi verir olma şartının kaldırılması

Ø  Lozan Antlaşması’nın imzalanması (24 Temmuz 1923)

Ø  II. TBMM’nin açılması (11 Ağustos 1923)

Ø  Lozan Antlaşması’nın onaylanması (23 Ağustos 1923)

Ø  Halk Fırkası’nın kurulması

Ø  Ankara’nın başkent ilan edilmesi

Ø  Ali Fethi Okyar başkanlığındaki hükümetin istifa etmesi ile Hükümet Bunalımı’nın ortaya çıkması

Ø  Cumhuriyet’in ilan edilmesi

Ø  Devletin dininin İslam ve resmi dilinin Türkçe olduğu hükmünün 1921 Anayasası’na eklenmesi

Ø  Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya TBMM kararı ile İstiklâl Madalyası’nın verilmesi

 HARİTA ÜZERİNDEN 1. DÜNYA SAVAŞI ANLATIMI 

1924

v  Halifeliğin kaldırılması

v  Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun (Öğretim Birliği Kanunu’nun) çıkarılması

v  Erkân-ı Harbiye Umumiye Vekâleti’nin kaldırılması (yerine Genelkurmay Başkanlığı’nın ve Milli Savunma Bakanlığı’nın kurulması)

v  Ordunun siyasetten ayrılması

v  Şer’iyye ve Evkaf Vekâleti’nin kaldırılması (yerine Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kurulması)

v  Osmanlı hanedanı üyelerinin yurt dışına çıkarılmasının kararlaştırılması

v  Medreselerin kapatılması

v  1924 Anayasası’nın kabul edilmesi

v  Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması

v  Topkapı Sarayı’nın müze haline getirilmesi

v  İlk özel banka olan Türkiye İş Bankası’nın kurulması

v  Türkiye Tütüncüler Bankası’nın kurulması

v  Cumhurbaşkanlığı Orkestrası’nın kurulması

v  Ankara’da Musiki Muallim Mektebi’nin kurulması

v  Türk Ocakları’nın yeniden kurulması (ilk kuruluş 1912)

v  Hakkâri’de Nasturi Ayaklanması’nın çıkması

v  Musul Sorunu ile ilgili görüşmeler yapmak için İstanbul’da Haliç Konferansı’nın toplanması

1925

Ø  Aşar (Öşür) Vergisi’nin kaldırılması

Ø  Atatürk Orman Çiftliği’nin (Örnek Çiftliklerin) kurulması

Ø  Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün kurulması

Ø  Sanayi ve Maadin Bankası’nın kurulması

Ø  Türk Hava Kurumu’nun (Türk Tayyare Cemiyeti’nin) kurulması

Ø  Ticaret ve Sanayi Odaları Yasası’nın çıkarılması

Ø  Şeyh Sait Ayaklanması’nın çıkması

Ø  Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılması

Ø  Takrir-i Sükûn Yasası’nın kabul edilmesi

Ø  Ankara Hukuk Mektebi’nin açılması (ilk yüksekokul)

Ø  Şapka Kanunu’nun kabul edilmesi

Ø  Tekke ve zaviyeler ile türbelerin kapatılması

Ø  Kızılay Hemşire Okulu’nun açılması

Ø  Köylüye düşük ücretlerle traktör dağıtımının yapılması

Ø  Maraş’a İstiklal Madalyası’nın verilmesi (Maraş’a 1973’te Kahraman unvanı verilmiştir.)

Devamı İçin Tıklayın 

1926

v  Miladi Takvim’in yürürlüğe girmesi (26 Aralık 1925 tarihinde kabul edildi.)

v  Uluslararası Saat Sistemi’nin kabul edilmesi (Alaturka saat yerine Alafranga saat sistemi)

v  Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi

v  Türk Ceza Kanunu’nun kabul edilmesi (İtalya’dan)

v  Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun kabul edilmesi (İsviçre’nin Neuchatel Kantonu’ndan)

v  Borçlar Kanunu’nun kabul edilmesi (Almanya’da uyarlanmıştır)

v  Türk Ticaret Kanunu’nun kabul edilmesi (Alman Ticaret Kanunu’ndan etkilenerek)

v  Kabotaj Kanunu’nun kabul edilmesi

v  Emlak ve Eytam Bankası’nın kurulması

v  Alpullu Şeker Fabrikası’nın kurulması

v  Uşak Şeker Fabrikası’nın işletmeye açılması

v  Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun’un (Milli Eğitim Temel Kanunu’nun) kabul edilmesi

v  Gazi Eğitim Enstitüsü’nün açılması

v  Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi’nin düzenlenmesi

v  Midilli adası yakınlarında Bozkurt adlı Türk gemisi ile Lotus adlı Fransız gemisinin çarpışmasıyla Bozkurt – Lotus Davası’nın başlaması

v  Ankara Antlaşması’nın imzalanması (Irak Sınırı - Musul)

1927

Ø  Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun kabul edilmesi

Ø  Ankara Arkeoloji Müzesi’nin kurulması

Ø  Okullarda karma eğitime geçilmesi

Ø  Köy Öğretmen Okulları’nın açılması

Ø  Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kâğıt parasının tedavüle çıkarılması

Ø  Cumhuriyet Dönemi’nde ilk nüfus sayımının yapılması

Ø  Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk’u okuması (1919 – 1927 yılları arası gelişmeler)

Ø  Devlet Demiryolları ve Limanları Genel Müdürlüğü’nün kurulması

1928

v  Yeni Türk Harfleri’nin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki Kanun’un kabul edilmesi (Harf İnkılâbı’nın yapılması)

v  Millet Mektepleri’nin açılması

v  Atatürk’e Millet Mektepleri’nin Başöğretmeni unvanının verilmesi

v  Uluslararası Rakamlar’ın kabul edilmesi

v  Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'na bağlı olarak Refik Saydam Hıfzısıhha Müessesesi’nin (Enstitüsü’nün) kurulması

v  Türk Vatandaşlığı Yasası’nın kabul edilmesi

v  GüzelSanatlar Akademisi’nin açılması (Sanayi-i Nefise Mektebi’nin yerine)

v  Türk Maarif Cemiyeti’nin (Türk Eğitim Derneği’nin) kurulması

v  “Türkiye Cumhuriyeti’nindini İslam’dır.” maddesinin anayasadan çıkartılması

v  Milletvekillerinin ve Cumhurbaşkanının yemin şeklinin değiştirilmesi

1929

Ø  Dünya Ekonomik Bunalımı’nın yaşanması

Ø  Gümrük Koruma Kanunu’nun çıkarılması

Ø  Reji İdaresi (Tütün Tekeli)’nin kaldırılması

Ø  Menkul Kıymetler Borsası Kanunu’nun çıkarılması

Ø  Haydarpaşa Limanı’nın yabancılardan satın alınması

Ø  Toprak Reformu’nun anayasaya koyulması

Ø  Deniz Ticareti Kanunu’nun kabul edilmesi (Alman kanunları örnek alınarak)

Ø  Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (Almanya’dan)

Ø  İcra ve İflas Kanunu’nun kabul edilmesi

Ø  İdare Hukuku’nun kabul edilmesi (Fransa’dan)

Ø  Briand-Kellogg Paktı’na(Paris Paktı’na) üye olunması

Ø  Litvinof Protokolü’nün imzalanması

   Devamı İçin Tıklayın 

1930

v  Ankara Etnografya Müzesi’nin açılması

v  Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması

v  Menemen Olayı’nın meydana gelmesi ve faillerin Divan-ı Harp Mahkemesi’nde yargılanması

v  Kadınların belediye seçimlerinde seçme ve aday olma hakkının verilmesi

v  Türk Parası’nın Kıymetini Koruma Kanunu’nun çıkarılması

v  Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın kurulmasına dair kanunun çıkarılması

v  Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun çıkarılması

v  Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti’nin (Ulusal Ekonomi ve Araştırma Kurumu’nun) kurulması

v  Yunanistan ile Ahali Mübadelesi Antlaşması’nın imzalanması

1931

Ø  Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nin (Türk Tarih Kurumu’nun) kurulması

Ø  Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kurulması

Ø  Tekel Genel Müdürlüğü’nün kurulması

Ø  Uluslararası ölçü birimlerinin kabul edilmesi (ölçü birimlerimde Metrik Sistem’e geçilmesi)

Ø  Liseler için 4 ciltlik bir “Genel Tarih” serisi hazırlanmıştır.

Ø  Türk Ocakları'nın kapatılması

1932

v  Halkevleri’nin açılması (Türk Ocakları’nın yerine)

v  Arapça orijinali yerine, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bir genelgesi ile ezânın Türkçe okunması

v  Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin (Türk Dil Kurumu’nun) açılması ((Dil İnkılâbı’nın yapılması))

v  İstanbul’da I. Türk Dil Kurultayı’nın toplanması

v  Ankara’da I. Tarih Kongresi’nin toplanması (Kongrede “Türk Tarih Tezi” ortaya atılmıştır.)

v  Milletler Cemiyeti’ne üye olunması

v  Hoover Moratoryumu’ndan yararlanarak borçların ertelenmesinin istenmesi ve Paris’te yeni bir sözleşme yapılarak borçların faizinin indirilerek taksitlerle ödenmesinin kararlaştırılması

1933

Ø  Sümerbank’ın kurulması

Ø  Darülfünun’un yerine İstanbul Üniversitesi’nin kurulması (ilk üniversite)

Ø  Havayolları Devlet İşletmesi’nin kurulması

Ø  Ankara'da Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün açılması

Ø  Halk Bankası’nın kurulması

Ø  Yerel yönetimlere finansal yardım için İller Bankası’nın kurulması

Ø  Kadınlara Köy Muhtarı ve Heyetleri’ne seçme ve seçilme hakkının verilmesi

Ø  Bursa Olayı’nın meydana gelmesi (Bursa Ulu Cami’de ezanın Türkçe okunmasına karşı)

Ø  Vagon-Li Olayı’nın meydana gelmesi

Ø  Razgrad Olayı’nın meydana gelmesi

Ø  Eskişehir Şeker Fabrikası'nın açılması

Ø  Veteri­ner Yüksek Okulu’nun açılması

Ø  Milli Hava Ulaştırma Teşkilatı’nın kurulması

Ø  I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması (1934’te uygulamaya konulmuştur)

1934

v  Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının verilmesi

v  Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi (1935’te yürürlüğe girmiştir)

v  TBMM tarafından Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadının verilmesi

v  Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun'un kabul edilmesi

v  Seçmen yaşının 18’den 22’ye çıkarılması

v  İstanbul’da II. Türk Dil Kurultayı’nın toplanması

v  Turhal Şeker Fabrikası’nın açılması

v  Balkan Antantı’nın kurulması (Türkiye - Yunanistan - Yugoslavya - Romanya)

1935

Ø  MTA Enstitüsü’nün kurulması

Ø  Metalürji Endüstrisi’ni oluşturmak için Etibank’ın kurulması

Ø  Turhal Şeker Fabrikası'nın açılması

Ø  Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin kurulması (Alpullu, Uşak, Eskişehir, Turhal Şeker Fabrikaları birleştirilerek kurulmuştur.)

Ø  Türkiye Kızılay Cemiyeti’nin kurulması

Ø  Ayasofya’nın müzeye dönüştürülmesi

Ø  Türk Hava Kurumu’na bağlı olarak Türkkuşu’nun kurulması

Ø  Hafta sonu tatilinin Cumartesi - Pazar olarak kabul edilmesi (Resmi tatil gününün Cuma’dan Pazar’a alınması)

1936

v  Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi’nin açılması

v  Ankara Devlet Konservatuarı’nın açılması

v  Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin açılması

v  Eğitmen Kursları’nın açılması

v  İş Kanunu’nun kabul edilmesi (Sosyal haklar ve sosyal güvenlik açısından ilk önemli adım)

v  Türk Bayrağı Kanunu’nun kabul edilmesi

v  Bankalar Kanunu’nun kabul edilmesi

v  Motreux (Montrö) Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanması (İngiltere - Fransa - Türkiye - Rusya - Japonya - Yunanistan - Romanya - Yugoslavya - Bulgaristan)

v  Akdeniz Paktı’na (İttifakı’na) üye olunması (İtalya’nın Akdeniz’de oluşturduğu tehdit üzerine kurulmuştur.)

1937

Ø  Denizbank’ın kurulması

Ø  Köy Eğitim Yurtları’nın açılması

Ø  Atatürk ilkeleri anayasaya konulması

Ø  Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün kurulması

Ø  İstanbul’da II. Tarih Kongresi’nin toplanması

Ø  Dolmabahçe Sarayı’nda Resim ve Heykelcilik Müzesi’nin açılması

Ø  II. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması (1938-1944 yılları için)

Ø  Karabük Demir ve Çelik Fabrikasının temel atma töreninin yapılması (açılması 1939)

Ø  Sadabat Paktı’nın kurulması (Türkiye - İran - Afganistan - Irak)

Ø  Nyon Sözleşmesi’nin imzalanması (Akdeniz’de korsanlık hareketlerine karşı alınacak ortak önlemler hakkında Türkiye - İngiltere - Fransa - Rusya - Romanya - Bulgaristan - Yunanistan - Yugoslavya - Mısır ve Arnavutluk arasında)

1938

v  Bağımsız Hatay Cumhuriyeti’nin kurulması ve Tayfur Sökmen’in Devlet Başkanı seçilmesi (Hatay’ın Türkiye’ye katılması 1939)

v  Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü’nün kurulması

v  Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü’nün kurulması

v  Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) kurulması

v  Atatürk’ün vasiyetnamesini yazdırması (Yazılış: 5 Eylül 1938 - Açılış: 28 Kasım 1938)

v  Atatürk’ün vefat etmesi